Het stond vorige week in de krant. Tamelijk prominent op de wetenschappagina. Dat een groep onderzoekers van de universiteit van Wisconsin erachter was gekomen dat de verbindingen tussen hersencellen tijdens de slaap niet worden versterkt, maar juist verzwakt. ‘De gangbare theorie,’ aldus het artikel, ‘is dat zenuwcontacten die overdag zijn aangesproken, tijdens de slaap nog eens extra worden versterkt om informatie vast te leggen.’ Maar deze onderzoekers hadden nu juist gemeten dat tijdens de slaap de meeste zenuwcontacten weer worden afgezwakt tot hun normale niveau.
Nu ligt mijn studie al weer twintig jaar achter mij, maar ik herinner mij helemaal niet dat dit de gangbare theorie zou zijn en de resulaten van deze onderzoekers een weerlegging daarvan. Integendeel. Al decennialang meent men dat wat er tijdens de slaap in onze hersenen gebeurd eerder vergeten dan leren genoemd kan worden.
Maar waarschijnlijk versluieren deze twee begrippen het zicht op wat er werkelijk gebeurt. Het is een feit dat verbindingen tussen hersencellen die overdag zijn versterkt, ’s nachts weer worden afgezwakt. Je zou dit vergeten kunnen noemen, maar het is in feite toch leren. Noise reduction. Het verwijderen van ruis. Zodat alleen dat wat werkelijk indruk heeft gemaakt en het waard is om onthouden te worden, onthouden blijft. De redundante verbanden, al die min of meer toevallige associaties waar ons brein zo goed in is, worden ’s nachts opgeruimd. Alleen de hardnekkige verbindingen die keer op keer worden versterkt blijven bestaan. En dat is nu net wat wij leren noemen.
Misschien zijn wij van dit opruimen getuigen als wij per ongeluk vanuit een droom ontwaken. Onze dromen zijn de bijeengeveegde stofnesten, spinnewebben en afvalresten van ons brein.
U zult mij niet horen beweren dat er tussen die rommel niet soms een pareltje zit.
